Wat als uw trouwe viervoeter niet meer uit de voeten kan?

Wat is een gewricht eigenlijk?

Een gewricht is de verbinding tussen twee of meer botten die ten opzichte van elkaar kunnen bewegen. Dat kan in de vorm van een kogel en kom zijn (zoals het heupgewricht), maar dit kan ook als een scharnier zijn (bijvoorbeeld bij de middenhandsbeentjes). De botdelen worden bedekt door een laag kraakbeen en in de ruimte tussen de botten bevindt zich de stroperige gewrichtsvloeistof. Deze synoviale vloeistof zorgt voor een soepele beweging tussen de botdelen en voedt tevens het kraakbeen. Dit alles wordt omgeven door het gewrichtskapsel en de gewrichtsbanden zorgen voor stabiliteit.

Hoe ontstaan gewrichtsproblemen bij honden?

Er zijn veel verschillende oorzaken aan te wijzen die kunnen leiden tot dergelijke problemen. Een hond kan erfelijk belast zijn, zoals vaak het geval is bij dieren met heup- of elleboogdysplasie. Dat is de reden dat er soms significant meer gewrichtsproblemen binnen bepaalde rassen of bloedlijnen gevonden worden. Om deze reden wordt er bij het fokken van honden vaak röntgenologisch onderzoek gedaan naar de gezondheid van de gewrichten van de ouderdieren.

Ook uitwendige factoren kunnen een grote rol spelen. Denk hierbij aan overbelasting, overgewicht, slecht aangepaste voeding, trauma of een ontsteking. Er kan dan schade aan het kraakbeen ontstaan, waardoor een steriele ontstekingsreactie op gang komt. Kraakbeenschade of kraakbeenafbraak herstelt vrijwel niet. Wanneer dit proces eenmaal in gang gezet is, is het moeilijk onder controle te krijgen en ontstaat een vicieuze cirkel. Na verloop van tijd kan zelfs het bot aangetast worden of kunnen er botwoekeringen in het gewricht ontstaan.

Welke klachten kunnen wijzen op gewrichtsproblemen?

Gewrichtsklachten gaan altijd gepaard met pijnlijkheid bij beweging. Honden hebben daardoor moeite met opstaan en vaak zien we dat ze de eerste passen stijf en moeizaam of zelfs echt kreupel lopen. Dit is typisch het geval wanneer honden ’s ochtends uit de mand komen of gedurende langere tijd gelegen hebben. Op het moment dat de honden een stukje gelopen hebben en wat opgewarmd zijn, kunnen ze meestal al een stuk beter uit de voeten. Het komt helaas ook regelmatig voor dat honden meer in hun mand blijven liggen, omdat het opstaan al te veel pijn veroorzaakt. Dit blijft soms onopgemerkt door een eigenaar of wordt afgedaan als normaal verschijnsel bij ouderdom. Pas wanneer de problemen aangepakt worden, merkt het baasje op dat de hond meer uit de mand komt en ‘jonger’ lijkt. Achteraf bezien had de hond dus veel meer last dan in eerste instantie vermoed werd. Kreupelheid na een lange wandeling of na een flinke fysieke inspanning kan ook een aanwijzing zijn. Deze kreupelheid hoeft niet persé continu zichtbaar te zijn. Sommige dieren lopen slechts zo nu en dan kreupel.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Op het moment dat u een gewrichtsprobleem vermoedt, is het verstandig een bezoek te brengen aan uw dierenarts. Deze start met een lichamelijk/orthopedisch onderzoek en kan indien nodig ook röntgenologisch onderzoek (laten) uitvoeren. In sommige gevallen kan aanvullende medische beeldvorming nodig zijn, zoals een CT-scan. Uw dierenarts kan u hiervoor doorverwijzen naar een gespecialiseerde kliniek. Net zoals in de humane geneeskunde, zijn er in de diergeneeskunde ook specialisten werkzaam. Deze hebben zich verder gespecialiseerd in een bepaald vakgebied, bijvoorbeeld de orthopedie.

Wat kunnen we er aan doen?

De behandeling van gewrichtsproblemen is natuurlijk afhankelijk van de oorzaak. Soms kan een operatie door een orthopedisch chirurg nodig zijn. Dit kan wanneer er bijvoorbeeld sprake is van een los stukje bot in de gewrichtsspleet of wanneer de gewrichtsproblemen ontstaan zijn door een gescheurde kruisband in de knie. In geval van artrose/gewrichtsslijtage (en sommige andere gewrichtsproblemen) is genezing niet mogelijk. Het enige wat we kunnen doen, is het bestrijden van de symptomen om op die manier de hond een zo goed mogelijke kwaliteit van leven te bieden. Om dat doel te bereiken is het essentieel aan meerdere gebieden aandacht te schenken en diverse aanpassingen te doen.

Een optimaal lichaamsgewicht

Het is van groot belang de gewrichten niet zwaarder te belasten dan nodig. Overgewicht draagt in ernstige mate bij aan de pijn die honden met gewrichtsproblemen ervaren. Deze (en eigenlijk alle) honden hebben baat bij een gezond lichaamsgewicht. Om dit te bereiken, zal er meestal een aanpassing aan de voeding gedaan moeten worden. Meer bewegen is in veel gevallen nu eenmaal geen optie. Speciale diëten voor honden met gewrichtproblemen (zie verder) dragen bij aan een gezond lichaamsgewicht. Ideaal gezien zijn deze viervoeters zelfs nog iets aan de magere kant.

Huisvesting

Op het gebied van huisvesting valt ook veel verbetering te halen. Er moet te allen tijde voorkomen worden dat honden direct op een koude of vochtige ondergrond liggen. Daarbij is het van belang dat het lichaam tijdens het rusten optimaal ondersteund wordt met een correcte uitlijning van de wervelkolom. Hierdoor worden drukpunten op de gewrichten vermeden. Hier zijn speciale matrassen voor te verkrijgen, zoals het Bia Ortho Bed.

Supplementen

Er zijn diverse gewrichtsondersteunende supplementen beschikbaar die bijdragen aan de vermindering van de ontsteking en pijn. Ze zorgen voor een optimale conditie van gewrichtsvloeistof en ondersteunen het kraakbeen van de gewrichten. Daardoor wordt de beweeglijkheid van de gewrichten verhoogd en zal de hond soepeler kunnen opstaan en lopen. Deze middelen kunnen gecombineerd worden met pijnmedicatie. In sommige gevallen kan daardoor de hoeveelheid pijnstilling op termijn verminderd of zelfs helemaal afgebouwd worden! Supplementen bestaan in verschillende vormen, zodat u als baas kunt kiezen welke toedieningsvorm het beste bij u en uw hond past. U kunt hierbij denken aan ondersteuning door Dr. Ann’s Mobility Support Plus, Dr. Ann’s Mobility Support Advanced of Synopet Cani-Syn.

Voeding

Wanneer u liever geen aparte supplementen wenst te geven, kunt u voor een aangepaste voeding kiezen. Een bijkomend voordeel is dat deze voeding laag in energie is, zodat ook een optimaal lichaamsgewicht bereikt kan worden. Voorbeelden van dergelijke voeding zijn Royal Canin Mobility en Sanimed Osteoarthritis.

Beweging

Er moet rekening gehouden worden met de hoeveelheid beweging die de hond krijgt en vooral ook het soort beweging. De uitdrukking ‘rust roest’ geldt zeker in dit geval! Honden met gewrichtsklachten moeten absoluut blijven bewegen, maar moeten op bepaalde punten wel beperkt worden. Blijven gooien met een balletje is wel heel leuk, maar daar betaalt uw trouwe viervoeter even later wel de prijs voor! Lange wandelingen en traplopen moet vermeden worden, evenals veel draaiende bewegingen. Het is beter wat vaker een kort eindje te lopen, bij voorkeur rechtlijnig. Er is niet precies een juiste richtlijn te geven toepasbaar op alle honden, dit is iets wat u als baas zelf moet aanvoelen. Eventueel kan uw dierenarts u hier bij helpen. Fysiotherapie en zwemmen kan ook een positieve bijdrage leveren.

Medicatie

In bepaalde gevallen is het noodzakelijk om medicatie in te zetten. Dit kan tijdelijk zijn, maar soms zullen honden met ernstige klachten levenslang met medicatie ondersteund moeten worden. Dit gaat vrijwel altijd over pijnstillers, in sommige gevallen worden deze gecombineerd met anabole steroïden. Deze middelen zorgen voor (behoud van) spiermassa, waardoor gewrichten minder zwaar belast worden.

Gewrichtsproblemen kunnen het welzijn van uw hond in ernstige mate aantasten. Let daarom goed op de eerder genoemde klachten en raadpleeg bij twijfel altijd uw dierenarts. Pijnsignalen kunnen subtiel zijn en daardoor kunnen honden gedurende lange tijd met deze klachten te kampen hebben, voordat ze opgemerkt worden. Aandoeningen van de gewrichten zijn niet altijd te voorkomen, maar in veel gevallen kan er na een diagnose wel een passende therapie ingesteld worden. Hiermee zorgt u voor een verbetering van het welzijn van uw hond en blijft bewegen voor zowel u als uw hond een plezier!

Heeft u nog vragen over gewrichtsproblemen? Neem dan contact op via dierenarts@medpets.be.